Vai trò của công nghệ kỹ thuật số trong giáo dục nghề nghiệp

Trong bối cảnh giáo dục đại học hiện nay, công nghệ kỹ thuật số đã và đang mở ra nhiều tiềm năng mới cho việc học tập và phát triển nghề nghiệp của sinh viên. Các công nghệ như mô phỏng, thực tế ảo, và các công cụ học tập trực tuyến đã cho phép sinh viên trải nghiệm và thực hành các tình huống nghề nghiệp gần gũi với thực tế. Điều này giúp họ phát triển các kỹ năng chuyên môn và khả năng giải quyết vấn đề, từ đó chuẩn bị tốt hơn cho tương lai. Tuy nhiên, việc tích hợp công nghệ vào giáo dục nghề nghiệp không phải là một quá trình tự động. Như Maxwell (2012) đã chỉ ra, công nghệ không chỉ giúp sinh viên học tập mà còn giúp họ thích nghi với những thách thức không xác định trong tương lai. Vì vậy, việc thiết kế học tập kết hợp với công nghệ cần phải được thực hiện một cách có chiến lược, sao cho phù hợp với mục tiêu và nhu cầu phát triển nghề nghiệp của sinh viên. Việc áp dụng công nghệ vào thiết kế học tập đòi hỏi sự kết hợp giữa yếu tố công nghệ và phương pháp giảng dạy. Nghiên cứu này phân tích cách công nghệ kỹ thuật số được tích hợp vào các môn học này và đánh giá tác động của nó đối với sự phát triển kỹ năng nghề nghiệp và khả năng tiếp thu tri thức chuyên môn của sinh viên.

Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng, yếu tố quyết định trong việc tích hợp công nghệ vào giảng dạy không phải là độ tiên tiến của công nghệ mà là sự phù hợp của nó với yêu cầu nghề nghiệp và mục tiêu học tập của sinh viên. Trong môn “Nghiên cứu Hàng hải”, công nghệ mô phỏng giúp sinh viên trải nghiệm tình huống điều khiển tàu, một công việc đòi hỏi sự chính xác và kỹ năng phán đoán cao. Mô phỏng không chỉ cung cấp cho sinh viên một trải nghiệm học tập thực tế mà còn giúp họ phát triển các kỹ năng nghề nghiệp thông qua việc học trong một cộng đồng thực hành nghề nghiệp. Các sinh viên cho biết rằng mô phỏng tàu giúp họ cảm thấy tự tin hơn khi đối diện với các tình huống thực tế trong nghề nghiệp của mình. Một điểm đặc biệt trong nghiên cứu này là khả năng học tập độc lập mà công nghệ mang lại. Môn “Nghiên cứu hàng hải” cho phép sinh viên học và luyện tập các kỹ năng nghề nghiệp mà không cần sự giám sát trực tiếp của người hướng dẫn. Điều này mang lại một cơ hội học tập độc lập, giúp sinh viên thực hành các kỹ năng trong một môi trường an toàn, giảm thiểu rủi ro trong các tình huống thực tế. Tuy nhiên, thiếu sự giám sát của người hướng dẫn cũng có thể dẫn đến việc sinh viên phát triển những thói quen không đúng, nhất là khi họ chưa có đủ kinh nghiệm trong nghề. Do đó, việc đảm bảo rằng công nghệ được sử dụng một cách hợp lý và có sự giám sát từ các giảng viên là điều cần thiết.

Những kết quả từ nghiên cứu này không chỉ có giá trị đối với các cơ sở giáo dục ở Na Uy mà còn có thể được áp dụng tại Việt Nam. Trong bối cảnh giáo dục nghề nghiệp ở Việt Nam đang dần chuyển mình với sự tích hợp của công nghệ, các trường đại học và các cơ sở đào tạo nghề cần xem xét việc áp dụng các công nghệ như mô phỏng, thực tế ảo, hoặc công cụ học tập trực tuyến vào các chương trình đào tạo nghề nghiệp. Điều này sẽ giúp sinh viên Việt Nam tiếp cận được các tình huống thực tế trong công việc, đồng thời phát triển các kỹ năng nghề nghiệp cần thiết mà không cần phải có sự hiện diện của một người hướng dẫn. Đặc biệt đối với những ngành như y tế, kỹ thuật, hoặc hàng hải, việc áp dụng công nghệ vào đào tạo có thể giúp sinh viên tiếp cận với môi trường làm việc thực tế một cách an toàn và hiệu quả. Tuy nhiên, việc áp dụng công nghệ cần phải được thực hiện một cách thận trọng và có kế hoạch. Công nghệ chỉ nên là công cụ hỗ trợ, không phải là yếu tố thay thế hoàn toàn người giảng dạy. Cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa công nghệ và phương pháp giảng dạy truyền thống để đảm bảo rằng sinh viên không chỉ học lý thuyết mà còn phát triển các kỹ năng thực hành cần thiết. Các giảng viên cần được đào tạo về cách sử dụng công nghệ một cách hiệu quả để tạo ra môi trường học tập tương tác, kích thích sự sáng tạo và khả năng phản xạ của sinh viên.

Công nghệ kỹ thuật số có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy khả năng tiếp thu tri thức và phát triển kỹ năng nghề nghiệp của sinh viên. Việc tích hợp công nghệ vào thiết kế học tập giúp sinh viên có thể học hỏi trong các tình huống thực tế, từ đó phát triển khả năng phản xạ và nâng cao sự tự tin trong nghề nghiệp. Tuy nhiên, để công nghệ phát huy hết tiềm năng của mình, cần có sự kết hợp hài hòa giữa yếu tố công nghệ và phương pháp giảng dạy truyền thống. Những kết quả nghiên cứu từ Na Uy có thể là nền tảng để các cơ sở giáo dục ở Việt Nam xây dựng và cải thiện các chương trình đào tạo nghề nghiệp, tạo ra một môi trường học tập linh hoạt, hiệu quả và phù hợp với nhu cầu thực tế của sinh viên.

Vân An lược dịch

Nguồn:

Korseberg, L., & Stalheim, O. R. (2024). The role of digital technology in facilitating epistemic fluency in professional education. Professional Development in Education, 1–17. https://doi.org/10.1080/19415257.2024.2421489