Tăng cường các điều kiện bảo đảm chất lượng giáo dục trung học

Tăng thêm 1.803 giáo viên so với năm học 2022 – 2023

Theo báo cáo tổng kết của Vụ Giáo dục Trung học (Bộ GDĐT), năm học 2023 – 2024 vừa qua, tổng số đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý, nhân viên cấp THCS 371.275 người. Trong đó, có 22.206 cán bộ quản lý, 305.595 giáo viên, 43.474 nhân viên, tăng thêm 2.641 giáo viên so với năm học 2022-2023. Ở cấp THPT có tổng số 190.637 giáo viên, cán bộ quản lý, nhân viên trường học, tăng thêm 1.803 giáo viên so với năm học 2022 – 2023.

Về công tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên, các địa phương đã triển khai tổ chức việc tập huấn giáo viên và cán bộ quản lý cơ sở giáo dục phổ thông cốt cán và đại trà; bồi dưỡng tập huấn sách giáo khoa; tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học cấp cụm, cấp tỉnh để bồi dưỡng giáo viên dạy Chương trình GDPT 2018. Công tác tập huấn sách giáo khoa được chú trọng, một số tỉnh kết hợp với các nhà xuất bản tập huấn trực tiếp cho giáo viên.

Một trong những điểm mới trong công tác tập huấn và bồi dưỡng chuyên môn giáo viên của đổi mới giáo dục lần này là việc tăng cường khả năng tự đào tạo, tự bồi dưỡng của giáo viên. Điều này cũng góp phần giúp giáo viên trang bị và phát triển năng lực tự học của bản thân và có kĩ năng để dẫn dắt học trò tự học, tự khám phá. 

Nội dung, phương pháp bồi dưỡng được đổi mới, phù hợp với yêu cầu của Chương trình GDPT 2018 tập trung vào các nội dung như: mục tiêu, yêu cầu, nội dung, phương pháp giáo dục; kỹ năng quản lý, tổ chức, chỉ đạo hoạt động dạy học và giáo dục theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh; ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, chỉ đạo và dạy học. Phương pháp bồi dưỡng được đổi mới theo hướng tích cực, chủ động, sáng tạo, chú trọng thực hành, trải nghiệm. 

Qua quá trình bồi dưỡng, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của cán bộ quản lý, giáo viên đã được nâng cao, đáp ứng yêu cầu triển khai thực hiện Chương trình GDPT 2018. Cán bộ quản lý, giáo viên đã có nhận thức đầy đủ về mục tiêu, yêu cầu, nội dung, phương pháp giáo dục của Chương trình GDPT 2018; có năng lực quản lý, tổ chức, chỉ đạo hoạt động dạy học và giáo dục theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh; có kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, chỉ đạo và dạy học.

Công tác đào tạo nâng chuẩn trình độ theo lộ trình; xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện nâng trình độ chuẩn được đào tạo của giáo viên trình UBND tỉnh, thành phố phê duyệt.  Các đơn vị thực hiện tốt các chính sách phát triển đội ngũ như cử các trường hợp đủ điều kiện, tiêu chuẩn tham dự thi thăng hạng chức danh nghề nghiệp; giải quyết kịp thời chế độ tiền lương và các chế độ phụ cấp theo lương, trợ cấp khác; kiểm tra, đánh giá thi đua, khen thưởng nhằm nâng cao đời sống, tạo động lực cho đội ngũ nhà giáo chuyên tâm với nghề; nhằm bảo đảm chế độ, chính sách cũng như an sinh xã hội đối với giáo viên. 

Đối với thiết bị dạy học, học liệu, Bộ GDĐT đã ban hành các danh mục thiết bị dạy học tối thiểu các cấp học phổ thông, làm căn cứ để các cơ sở giáo dục khi lập kế hoạch mua sắm thiết bị dạy học bảo đảm đủ số lượng, chất lượng, hiệu quả, tránh lãng phí, ưu tiên các thiết bị phục vụ cho các lớp học đã thực hiện Chương trình GDPT 2018. Trong năm học 2023-2024, Bộ GDĐT tiếp tục chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương, các cơ sở giáo dục triển khai rà soát thực trạng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học và xác định nhu cầu để triển khai mua sắm bổ sung thiết bị dạy học tối thiểu theo lộ trình triển khai Chương trình GDPT 2018.

Các địa phương tiếp tục thực hiện xã hội hóa giáo dục để huy động các nguồn lực của xã hội nhằm phát triển giáo dục, đào tạo tại địa phương. Bên cạnh đó, các cơ sở giáo dục đã tổ chức phong trào xây dựng thiết bị dạy học tự làm để bổ sung, cải tiến, sửa chữa nhằm phát huy hiệu quả sử dụng thiết bị dạy học đã được trang bị, đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học và nâng cao chất lượng giáo dục. Việc đầu tư mua sắm trang thiết bị dạy học để triển khai Chương trình GDPT 2018 được quan tâm, trong đó có các hạng mục như: phòng học, phòng chức năng, phòng học bộ môn, thư viện, nhà vệ sinh, công trình nước sạch, bổ sung thiết bị dạy học, bảo đảm khuôn viên, cảnh quan môi trường sư phạm xanh, sạch, đẹp; khắc phục tình trạng thiếu nhà vệ sinh, công trình nước sạch ở các cơ sở giáo dục trung học.

Tuy nhiên, điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị dạy học vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu nâng cao chất lượng giáo dục, đặc biệt ở một số trường vùng dân tộc thiểu số, miền núi. Một số địa phương còn chưa tổ chức đấu thầu mua sắm trang thiết bị dạy học, kinh phí trả lại ngân sách nhà nước, gây lãng phí và không đáp ứng được yêu cầu đổi mới của giáo dục và đào tạo. Thiết bị dạy học chưa được sử dụng hiệu quả vẫn còn có tình trạng lưu kho, dạy chay ở một số cơ sở giáo dục.

Đối với chuyển đổi số trong dạy và học nâng cao chất lượng, hiệu quả dạy, học và kiểm tra đánh giá, các Sở GDĐT đã ban hành các văn bản hướng dẫn các cơ sở giáo dục thực hiện nhiệm vụ ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), chuyển đổi số trong dạy học và quản lí giáo dục để thực hiện các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và các hướng dẫn của của Bộ GDĐT; Tổ chức bồi dưỡng nâng cao nhận thức và kĩ năng số cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên CNTT về chuyển đổi số để đảm bảo nguồn nhân lực của ngành đáp ứng được những yêu cầu của công cuộc chuyển đổi số và cách mạng công nghệ. Tổ chức phát triển kho học liệu số, học liệu mở chia sẻ dùng chung, bao gồm bài giảng điện tử, bài giảng dạy trên truyền hình, học liệu số đa phương tiện, sách giáo khoa điện tử, phần mềm mô phỏng và các học liệu khác. Tăng cường khai thác các ứng dụng CNTT để nâng cao chất lượng dạy và học phù hợp với điều kiện tổ chức dạy học của mỗi cơ sở giáo dục. 

Đẩy mạnh ứng dụng CNTT và truyền thông trong dạy học và kiểm tra đánh giá nâng cao chất lượng, hiệu quả tổ chức dạy học trên lớp; phát huy hiệu quả mô hình dạy học kết hợp giữa dạy học trên lớp và dạy học trực tuyến. Một số đơn vị triển khai tốt như: TP Hồ Chí Minh; Hà Nội, Hải Phòng, Nghệ An, Hà Tĩnh; Phú Thọ, Thừa Thiên Huế, Long An, ... 

Ứng dụng CNTT trong việc đổi mới tổ chức kiểm tra đánh giá thường xuyên và định kì đảm bảo công bằng, khách quan và hiệu quả. Triển khai hiệu quả hệ thống thư viện điện tử, kết nối liên thông với các kho học liệu số; chia sẻ tài nguyên số giữa các cơ sở giáo dục, cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên. 

Trong quản trị các cơ sở giáo dục, các Sở GDĐT đã phối hợp với các công ty cung cấp dịch vụ triển khai hệ thống phần mềm quản trị nhà trường, quản lí hồ sơ của GV và HS trên môi trường số, tích hợp dữ liệu của các cơ sở giáo dục với cơ sở dữ liệu của ngành GDĐT, triển khai chữ kí điện tử tại các cơ sở giáo dục như: TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Nghệ An, Hà Tĩnh, Thanh Hóa…  

Triển khai các ứng dụng hồ sơ trên nền tảng số gồm: Sổ điểm, học bạ; tăng cường sự kết nối, tương tác, trao đổi thông tin giữa phụ huynh với cơ sở giáo dục trên nền tảng số, khuyến khích áp dụng các giải pháp miễn phí như tin nhắn OTT, email, ứng dụng trên thiết bị di động và website giáo dục).

Thực hiện hiệu quả các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, kiểm tra đánh giá nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. (Ảnh: MOET)

Tiếp tục đổi mới công tác quản lý giáo dục

Ngày 30/7/2024, Bộ GDĐT đã ban hành Công văn số 3935/BGDĐT-GDTrH gửi các Sở GDĐT về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2024-2025.Theo đó, Bộ GDĐT đề nghị các Sở GDĐT thực hiện Chương trình GDPT 2018 đối với tất cả các khối lớp, trong đó tập trung chuẩn bị tốt các điều kiện triển khai Chương trình GDPT 2018 đối với lớp 9, lớp 12 bảo đảm hoàn thành chương trình năm học và nâng cao chất lượng giáo dục trung học. Chuẩn bị tổ chức đánh giá tổng kết việc triển khai thực hiện Chương trình GDPT 2018 giai đoạn 2020-2025.

Thực hiện hiệu quả các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, kiểm tra đánh giá nhằm phát triển phẩm chất, năng lực học sinh; đa dạng hoá hình thức tổ chức các hoạt động giáo dục tích hợp phát triển các kỹ năng cho học sinh; thúc đẩy và nâng cao chất lượng giáo dục STEM, giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh sau trung học cơ sở và trung học phổ thông.

Chú trọng thực hiện công tác phát triển mạng lưới trường, lớp; tăng cường cơ sở vật chất, thiết bị dạy học bảo đảm yêu cầu triển khai Chương trình GDPT 2018; nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục trung học cơ sở.

Tập trung phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục bảo đảm chất lượng thực hiện Chương trình GDPT 2018; chú trọng công tác tập huấn, bồi dưỡng thường xuyên nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ giáo viên.

Thực hiện hiệu quả việc quản lý giáo dục, quản trị trường học; bảo đảm dân chủ, kỷ cương, nền nếp, chất lượng và hiệu quả trong các cơ sở giáo dục trung học; tổ chức tốt các phong trào thi đua. Tăng cường công tác tư vấn, hướng dẫn, giám sát, thanh tra, kiểm tra theo thẩm quyền.

Triển khai thực hiện hiệu quả, thiết thực công tác chuyển đổi số trong dạy học và quản lý giáo dục; tập trung thực hiện chuyển đổi số trong quản lý kết quả học tập và rèn luyện của học sinh.

Công văn của Bộ GDĐT cũng hướng dẫn các Sở GDĐT đối với các nhiệm vụ cụ thể về thực hiện chương trình giáo dục trung học, gồm: xây dựng và thực hiện kế hoạch giáo dục của nhà trường; thực hiện hiệu quả các phương pháp và hình thức dạy học; thực hiện hiệu quả các phương pháp và hình thức kiểm tra, đánh giá và nâng cao chất lượng giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng.

Về công tác tăng cường các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục trung học, nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục trung học cơ sở, bao gồm việc phát triển mạng lưới trường, lớp; phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục; bảo đảm sách giáo khoa và tài liệu giáo dục địa phương; tăng cường cơ sở vật chất và thiết bị dạy học, học liệu.

Bộ GDĐT cũng hướng dẫn các Sở GDĐT tiếp tục đổi mới công tác quản lý giáo dục. Trong đó, chủ động rà soát, tham mưu Ủy ban nhân dân trình Hội dồng nhân dân dân cấp tỉnh ban hành các nghị quyết quy định chính sách của địa phương đảm bảo điều kiện triển khai Chương trình GDPT 2018.

Đối với công tác thi đua, khen thưởng, Bộ GDĐT đề nghị các Sở GDĐT chỉ đạo các cơ sở giáo dục trung học thực hiện tốt việc khen thưởng, kỉ luật vì sự tiến bộ của học sinh; bảo đảm thực hiện đúng quy định, công bằng, công khai, minh bạch, kịp thời, tạo cảm hứng và động lực phấn đấu cho học sinh; tăng cường các biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực để rèn luyện ý thức kỉ luật, trách nhiệm của học sinh đối với bản thân, thầy, cô, bạn bè, gia đình và cộng đồng.

Minh Phong