Trong bối cảnh đổi mới giáo dục và hội nhập quốc tế, công tác đào tạo giáo viên đã trở thành vấn đề có tính chiến lược để nâng cao chất lượng giáo dục quốc gia. Trước những yêu cầu mới, mô hình đào tạo nối tiếp được xem như một giải pháp tiên tiến và phù hợp với bối cảnh Việt Nam hiện nay.
Mô hình đào tạo giáo viên nối tiếp là hình thức kết hợp linh hoạt giữa đào tạo kiến thức chuyên môn tại các trường đại học tổng hợp và đào tạo nghiệp vụ sư phạm tại các trường sư phạm hoặc khoa giáo dục. Các sinh viên theo học mô hình này trước tiên được trang bị kiến thức chuyên sâu trong lĩnh vực của họ tại các trường đại học đa ngành. Sau khi hoàn thành các học phần đào tạo chuyên môn, sinh viên sẽ chuyển sang đào tạo nghiệp vụ sư phạm để hoàn thiện các kỹ năng giáo dục và thực hành nghề nghiệp. Nhờ tính linh hoạt này, sinh viên được chuẩn bị một nền tảng vững chắc về cả kiến thức chuyên môn và kỹ năng sư phạm trước khi ra trường.
Kết quả nghiên cứu đã chỉ rõ những ưu điểm nổi bật của mô hình đào tạo nối tiếp trong đào tạo giáo viên. Trước hết, mô hình này có tính linh hoạt cao, cho phép sinh viên được tiếp cận kiến thức chuyên ngành đồng thời phát triển kỹ năng sư phạm trong một lộ trình rõ ràng. Sinh viên có thể linh hoạt chọn học phần phù hợp với nhu cầu và khả năng cá nhân, tạo sự thoải mái trong quá trình học tập. Bên cạnh đó, các sinh viên được đảm bảo kiến thức chuyên môn vững chắc, đáp ứng yêu cầu nghề nghiệp và xu thế giáo dục hiện đại. Nhờ vào sự tích hợp giữa đào tạo chuyên môn và thực hành sư phạm, sinh viên có cơ hội tiếp xúc với thực tế nghề nghiệp từ sớm thông qua các kỳ thực tập tại trường phổ thông. Điều này giúp họ phát triển các kỹ năng giảng dạy thực tiễn, xây dựng lòng tự tin và khả năng ứng phó với các tình huống thực tế trong môi trường giáo dục. Ngoài ra, mô hình đào tạo nối tiếp còn mang lại hiệu quả về mặt thời gian và chi phí. Thay vì phải trải qua hai chương trình đào tạo riêng biệt, sinh viên chỉ cần hoàn thành một lộ trình tích hợp, giúp tiết kiệm thời gian và tối ưu hóa nguồn lực. Điều này đặc biệt phù hợp với điều kiện kinh tế và hạ tầng giáo dục của Việt Nam. Các khảo sát định lượng trên nhiều nhóm đối tượng, bao gồm sinh viên, giảng viên và cán bộ quản lý giáo dục, cho thấy tỷ lệ đồng thuận cao đối với sự hiệu quả và tính phù hợp của mô hình này trong bối cảnh hiện nay.
Tuy nhiên, bài viết cũng chỉ ra một số thách thức cần được giải quyết để tối ưu hóa mô hình đào tạo nối tiếp. Đầu tiên, việc đảm bảo cơ sở vật chất và tài liệu học liệu phù hợp là một yêu cầu cấp thiết. Các trường đại học và sư phạm cần được đầu tư để xây dựng hạ tầng hiện đại, đáp ứng yêu cầu của cả đào tạo lý thuyết và thực hành. Thứ hai, đội ngũ giảng viên cần được đào tạo chuyên sâu, không chỉ về chuyên môn mà còn về kỹ năng sư phạm và phương pháp giảng dạy hiện đại. Cuối cùng, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các trường đại học tổng hợp và trường sư phạm trong việc thiết kế và triển khai chương trình đào tạo, đảm bảo sự liên thông và nhất quán giữa các giai đoạn đào tạo.
Mô hình đào tạo giáo viên nối tiếp là giải pháp ưu việt, phù hợp với bối cảnh đổi mới giáo dục tại Việt Nam. Để phát huy tối đa hiệu quả, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các bên liên quan, từ chính sách cấp quốc gia đến quản lý cấp cơ sở. Việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng, nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên và điều chỉnh chương trình đào tạo phù hợp với thực tiễn là những bước đi quan trọng để đảm bảo thành công. Mô hình này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng giáo viên mà còn đáp ứng các yêu cầu phát triển giáo dục trong thời đại số hóa và hội nhập quốc tế.
Huyền Đức
Tài liệu tham khảo
Lê Anh Phương, Trần Kiêm Minh (2020). Mô hình đào tạo giáo viên: Đồng thời, tiếp nối hay kết hợp? Kỉ yếu hội thảo khoa học “Mô hình đào tạo giáo viên A+B”. Văn phòng Hội đồng Quốc gia giáo dục và Phát triển nhân lực, tr 91-98.