Sự chuyển đổi cấp bách từ giảng dạy trực tiếp sang lớp học trực tuyến đồng bộ do tác động của đại dịch COVID-19 đã đặt ra nhiều thách thức đối với giảng viên và sinh viên. Trước thực tế này, nghiên cứu được thực hiện nhằm xác định các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả học tập nhận thức và mức độ hài lòng của sinh viên trong môi trường giáo dục trực tuyến. Dữ liệu khảo sát thu thập từ sinh viên thuộc ba trường đại học công lập tại Hà Nội được phân tích bằng mô hình phương trình cấu trúc (PLS-SEM) nhằm kiểm định mối quan hệ giữa năm yếu tố chính, bao gồm hạ tầng công nghệ, kiến thức và sự hỗ trợ của giảng viên, động lực học tập cá nhân, mức độ tương tác và phương pháp đánh giá.
Kết quả nghiên cứu chỉ ra rằng bốn yếu tố tác động đáng kể đến kết quả học tập nhận thức của sinh viên là phương pháp đánh giá, hạ tầng công nghệ, mức độ tương tác và động lực học tập cá nhân. Trong đó, phương pháp đánh giá có ảnh hưởng mạnh nhất, phản ánh thực tế rằng cách thức kiểm tra có thể định hình mức độ nhận thức về hiệu quả học tập của sinh viên. Hạ tầng công nghệ cũng đóng vai trò quan trọng, do nhiều sinh viên gặp khó khăn với đường truyền Internet không ổn định và thiết bị học tập hạn chế. Tương tác giữa giảng viên với sinh viên cũng như giữa sinh viên với nhau góp phần cải thiện trải nghiệm học tập, trong khi động lực cá nhân giúp duy trì sự tập trung và nỗ lực trong môi trường học tập trực tuyến.
Về mức độ hài lòng, nghiên cứu cho thấy ba yếu tố có ảnh hưởng tích cực gồm hạ tầng công nghệ, mức độ tương tác và kiến thức cũng như sự hỗ trợ của giảng viên. Trái ngược với một số nghiên cứu trước đây, phương pháp đánh giá và động lực cá nhân không có tác động đáng kể đến sự hài lòng của sinh viên. Điều này có thể xuất phát từ việc đánh giá trực tuyến chưa phù hợp, tạo áp lực thay vì thúc đẩy sinh viên, cũng như cách giảng dạy của giảng viên chưa thực sự điều chỉnh linh hoạt để phù hợp với môi trường học tập số.
Nguồn: Pixabay.com
Dựa trên các phát hiện này, nghiên cứu đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trực tuyến. Trước hết, các trường đại học cần đầu tư mạnh hơn vào hạ tầng công nghệ, cải thiện hệ thống hỗ trợ kỹ thuật và tài nguyên học tập trực tuyến. Đồng thời, giảng viên cần được đào tạo về phương pháp giảng dạy trực tuyến để nâng cao khả năng thích ứng và tạo ra trải nghiệm học tập hiệu quả hơn. Mức độ tương tác trong lớp học cần được tăng cường bằng cách khuyến khích sinh viên tham gia thảo luận và trao đổi thông tin nhiều hơn. Ngoài ra, phương pháp đánh giá cần được thiết kế lại để phản ánh đúng năng lực sinh viên, giảm áp lực không cần thiết và đảm bảo tính công bằng. Cuối cùng, các trường đại học nên xem xét các hình thức hỗ trợ tài chính và tâm lý nhằm giúp sinh viên thích nghi tốt hơn với môi trường học tập mới.
Như vậy, nghiên cứu đã cung cấp cái nhìn toàn diện về các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả học tập và mức độ hài lòng của sinh viên trong lớp học trực tuyến đồng bộ, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, do phần lớn mẫu khảo sát là sinh viên năm nhất, kết quả có thể chưa phản ánh đầy đủ trải nghiệm của sinh viên ở các cấp học cao hơn. Do đó, các nghiên cứu trong tương lai nên mở rộng đối tượng khảo sát và tiếp tục kiểm định những mối quan hệ chưa được làm rõ trong nghiên cứu này.
Hoàng Dũng lược dịch
Nguồn:
Cao, X. T., & Truong, T. D. (2022). Factors Affecting Students’ Perceived Outcomes and Satisfaction in Virtual Classrooms. Vietnam Journal of Education, 6(2), 161-171.