Học tập trực tuyến đã trở thành xu hướng tất yếu trong thời đại số, đặc biệt trong bối cảnh đại dịch Covid-19. Tuy mang lại sự linh hoạt và khả năng tiếp cận tài nguyên rộng rãi, hình thức này cũng đặt ra nhiều thách thức như giảm tương tác, gia tăng cảm giác cô lập và đòi hỏi tính tự giác cao từ người học. Đối với ngành kế toán và kiểm toán - nơi sinh viên cần nhiều thực hành và trải nghiệm thực tế - việc chuyển đổi từ học trực tiếp sang học trực tuyến tạo ra những khoảng trống đáng kể trong đào tạo. Vì vậy, nghiên cứu này nhằm đánh giá tác động của nhận thức về hiệu quả bản thân đối với mức độ tham gia học trực tuyến và sự hài lòng của sinh viên ngành kế toán - kiểm toán.
Dữ liệu được thu thập từ 401 sinh viên tại các cơ sở đào tạo kế toán - kiểm toán ở Việt Nam và phân tích bằng mô hình phương trình cấu trúc (SEM) với sự hỗ trợ của phần mềm SPSS 20 và Amos 24. Nghiên cứu tập trung vào ba yếu tố chính: (1) nhận thức về hiệu quả bản thân của sinh viên; (2) mức độ tham gia vào học trực tuyến; (3) sự hài lòng với trải nghiệm học trực tuyến. Đáng chú ý, mức độ tham gia của sinh viên được chia thành hai nhóm chính: tham gia vì mục đích học tập và tham gia vì mục đích tương tác xã hội.
Kết quả nghiên cứu cho thấy nhận thức về hiệu quả bản thân có ảnh hưởng tích cực đến cả hai loại hình tham gia học trực tuyến. Sinh viên có niềm tin cao vào năng lực cá nhân có xu hướng chủ động hơn trong các hoạt động học tập và tương tác với giảng viên, bạn học. Đồng thời, cả hai hình thức tham gia này đều có ảnh hưởng tích cực đến sự hài lòng của sinh viên. Những sinh viên tích cực tham gia vào học tập và giao tiếp xã hội trong môi trường trực tuyến thường cảm thấy hài lòng hơn với trải nghiệm học tập của họ.
Nguồn: Pixabay.com
Dựa trên kết quả nghiên cứu, một số giải pháp được đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả học trực tuyến trong đào tạo kế toán và kiểm toán. Trước tiên, các trường đại học cần đẩy mạnh các chương trình hỗ trợ sinh viên trong việc nâng cao nhận thức về hiệu quả bản thân, giúp họ thích nghi tốt hơn với môi trường học trực tuyến. Bên cạnh đó, giảng viên nên áp dụng các phương pháp giảng dạy linh hoạt hơn như tổ chức thảo luận, làm việc nhóm trực tuyến và sử dụng các nền tảng tương tác để tăng cường sự tham gia của sinh viên. Ngoài ra, việc xây dựng cộng đồng học tập trực tuyến cũng rất quan trọng để giảm bớt sự cô lập và tạo ra môi trường học tập gắn kết hơn.
Một vấn đề khác mà nghiên cứu đề cập là sự khác biệt giữa học trực tiếp và học trực tuyến trong ngành kế toán - kiểm toán. Sinh viên ngành này thường cần thực hành trên phần mềm kế toán, tham gia mô phỏng nghiệp vụ và thực tập tại doanh nghiệp. Do đó, việc học trực tuyến không thể thay thế hoàn toàn học trực tiếp. Từ đó, nghiên cứu gợi ý mô hình học tập kết hợp giữa học trực tuyến và học trực tiếp - để đảm bảo chất lượng đào tạo. Cụ thể, sinh viên có thể học lý thuyết và trao đổi trực tuyến, nhưng các hoạt động thực hành và thực tập cần được tổ chức trực tiếp để đảm bảo sinh viên có đủ kỹ năng thực tế.
Tóm lại, nghiên cứu này nhấn mạnh vai trò quan trọng của nhận thức về hiệu quả bản thân trong việc thúc đẩy sự tham gia và sự hài lòng của sinh viên đối với học tập trực tuyến. Kết quả nghiên cứu không chỉ đóng góp vào nền tảng lý thuyết về giáo dục trực tuyến mà còn mang lại ý nghĩa thực tiễn cho các trường đại học trong việc tối ưu hóa phương pháp giảng dạy. Trong bối cảnh chuyển đổi số và giáo dục trực tuyến ngày càng phát triển, việc nâng cao nhận thức, khả năng tương tác và mức độ hài lòng của sinh viên sẽ là yếu tố then chốt giúp cải thiện chất lượng đào tạo trực tuyến trong tương lai.
Hoàng Dũng lược dịch
Nguồn:
Giap, H. T., Vu, B. T. T., Tran, Q. T., & Nguyen, H. H. (2022). Learners’ Perceived Self-Efficacy, Engagement, and Satisfaction in Online Learning of Accounting and Auditing University Students. Vietnam Journal of Education, 6(2), 179-186.