Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất nghiên cứu của giảng viên đại học tại Việt Nam

Trong bối cảnh giáo dục đại học Việt Nam ngày càng chú trọng đến nghiên cứu và công bố quốc tế, việc nâng cao năng suất nghiên cứu của giảng viên trở thành một vấn đề quan trọng. Hiệu suất nghiên cứu không chỉ tác động đến sự phát triển cá nhân của giảng viên mà còn ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy, vị thế của trường đại học và khả năng cạnh tranh trong hệ thống giáo dục toàn cầu. Nghiên cứu này xác định các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất nghiên cứu của giảng viên đại học tại Việt Nam, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm cải thiện năng suất nghiên cứu. Cụ thể, nghiên cứu xem xét ba nhóm yếu tố chính gồm động lực nghiên cứu, năng lực nghiên cứu và môi trường nghiên cứu, đồng thời kiểm tra mối quan hệ giữa các yếu tố này với số lượng công bố khoa học trong nước và quốc tế.

Nghiên cứu sử dụng phương pháp tiếp cận định lượng với dữ liệu thu thập từ một khảo sát trực tuyến được thực hiện trên 207 giảng viên thuộc nhiều lĩnh vực khoa học khác nhau tại các trường đại học ở Việt Nam. Bảng câu hỏi bao gồm ba phần chính: thông tin cá nhân, các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất nghiên cứu và hiệu suất nghiên cứu. Dữ liệu được phân tích bằng hệ thống SAS với các phương pháp thống kê mô tả, phân tích nhân tố chính (PCA), phân tích tương quan và hồi quy tuyến tính nhằm kiểm tra mối quan hệ giữa các biến.

Kết quả phân tích nhân tố chính cho thấy động lực nghiên cứu được chia thành hai nhóm gồm động lực nội tại (sự công nhận từ đồng nghiệp, mong muốn đóng góp tri thức, sự tò mò khoa học) và động lực ngoại tại (thu nhập, thăng tiến, yêu cầu công việc). Năng lực nghiên cứu bao gồm hai yếu tố chính là kỹ năng nghiên cứu (khả năng xây dựng đề tài, phân tích dữ liệu, viết bài báo khoa học) và trình độ tiếng Anh. Môi trường nghiên cứu được phân thành điều kiện nghiên cứu (chính sách nghiên cứu, cơ sở vật chất, hỗ trợ tài chính) và số lượng nghiên cứu sinh hướng dẫn.

Kết quả phân tích tương quan chỉ ra rằng năng lực nghiên cứu có tương quan mạnh với số lượng công bố khoa học trong nước và quốc tế. Trình độ tiếng Anh có tương quan đáng kể với số lượng công bố quốc tế nhưng không có ảnh hưởng đáng kể đến công bố trong nước. Động lực nghiên cứu (cả nội tại và ngoại tại) không có mối tương quan đáng kể với hiệu suất nghiên cứu. Môi trường nghiên cứu, bao gồm điều kiện nghiên cứu và số lượng nghiên cứu sinh hướng dẫn, cũng không có ảnh hưởng đáng kể đến năng suất nghiên cứu.

Nguồn: Pixabay.com

Phân tích hồi quy tuyến tính cho thấy hiệu suất nghiên cứu trong nước bị ảnh hưởng chủ yếu bởi năng lực nghiên cứu và trình độ học vấn, trong khi hiệu suất nghiên cứu quốc tế chịu tác động bởi năng lực nghiên cứu và trình độ tiếng Anh. Đáng chú ý, động lực nghiên cứu và môi trường nghiên cứu không có ảnh hưởng đáng kể trong cả hai mô hình. Những kết quả này cho thấy năng lực nghiên cứu, đặc biệt là kỹ năng nghiên cứu và trình độ tiếng Anh, đóng vai trò quan trọng nhất trong việc nâng cao hiệu suất nghiên cứu của giảng viên đại học tại Việt Nam.

Từ những phát hiện trên, nghiên cứu đề xuất một số khuyến nghị nhằm cải thiện năng suất nghiên cứu. Trước hết, các trường đại học cần tổ chức các chương trình đào tạo chuyên sâu về phương pháp nghiên cứu, phân tích dữ liệu và viết bài báo khoa học để nâng cao năng lực nghiên cứu của giảng viên. Đồng thời, cần có các khóa học tiếng Anh chuyên ngành dành cho giảng viên, đặc biệt là kỹ năng đọc hiểu tài liệu và viết bài báo khoa học quốc tế. Ngoài ra, các chính sách hỗ trợ tài chính và khen thưởng cho giảng viên có công bố quốc tế nên được áp dụng để thúc đẩy sự tham gia vào các diễn đàn khoa học quốc tế. Việc hợp tác với các nhóm nghiên cứu quốc tế cũng là một giải pháp quan trọng giúp giảng viên phát triển kỹ năng nghiên cứu và tăng cơ hội xuất bản trên các tạp chí uy tín.

Cuối cùng, nghiên cứu cũng đề xuất hướng nghiên cứu tiếp theo tập trung vào việc khám phá sâu hơn mối quan hệ giữa động lực nghiên cứu và hiệu suất nghiên cứu trong từng nhóm ngành cụ thể, đồng thời xem xét các yếu tố văn hóa và chính sách ảnh hưởng đến năng suất nghiên cứu tại Việt Nam.

Hoàng Dũng lược dịch

Nguồn:

Nguyen, T. T., & Nguyen, T. T. (2023). Factors Affecting Academic Staff’s Research Performance in Vietnam’s Universities. Vietnam Journal of Education, 7(2), 146-156. https://doi.org/10.52296/vje.2023.271