Quy trình đánh giá chương trình học (APR) từ các trường đại học ở Hoa Kỳ và khuyến nghị

Hiện nay, việc xây dựng một hệ thống đánh giá chương trình học hiệu quả là điều cần thiết để các trường đại học có thể duy trì và nâng cao chất lượng giáo dục. Một trong những phương pháp được áp dụng rộng rãi tại các cơ sở giáo dục đại học ở các quốc gia phát triển là quy trình đánh giá chương trình học (Academic Program Review - APR). Ở Hoa Kỳ, APR đã trở thành một phần không thể thiếu trong chiến lược đảm bảo chất lượng giáo dục, giúp các trường đại học cải thiện và điều chỉnh các chương trình học nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội và thị trường lao động. Các trường đại học ở Hoa Kỳ thực hiện APR theo chu kì định kì, thường là từ 5-7 năm và yêu cầu các chương trình học phải đáp ứng được các tiêu chuẩn chất lượng đã đề ra. Quy trình APR ở Hoa Kỳ bao gồm một số yếu tố quan trọng như đánh giá toàn diện, sự tham gia của các bên liên quan, sử dụng dữ liệu thực tế để đưa ra các quyết định và việc sử dụng các chuyên gia độc lập trong đánh giá chương trình. Một trong những đặc điểm quan trọng của APR là tính minh bạch và trách nhiệm đối với các bên liên quan, giúp tạo ra một môi trường học tập chất lượng cao và liên tục cải tiến. Các trường đại học tại Hoa Kỳ thường sử dụng các báo cáo tự đánh giá (self-study reports) để cung cấp thông tin về tình hình của chương trình học, bao gồm các dữ liệu liên quan đến giảng viên, sinh viên, tỉ lệ tốt nghiệp, kết quả học tập và các chỉ số về chất lượng giảng dạy. Các báo cáo này là cơ sở để các nhóm đánh giá bên ngoài đưa ra những nhận xét và khuyến nghị, giúp các trường đại học cải thiện chất lượng chương trình học. Bên cạnh đó, các trường đại học tại Hoa Kỳ cũng thực hiện các cuộc khảo sát từ sinh viên, giảng viên và các cựu sinh viên để thu thập ý kiến phản hồi về chương trình học, từ đó đưa ra những điều chỉnh cần thiết.

Để nghiên cứu quy trình APR, nhóm nghiên cứu sử dụng nghiên cứu định tính đã được sử dụng thông qua phân tích tài liệu từ các trường đại học tại Hoa Kỳ, trong đó 10 trường đại học được chọn. Dữ liệu được mã hóa và phân loại thành các nhóm chủ đề chính như quy trình đánh giá, các nguồn lực hỗ trợ và quy trình đánh giá đồng nghiệp. Bên cạnh đó, phương pháp phân tích chủ đề (thematic analysis) đã được sử dụng để phân tích các tài liệu thu thập được, giúp xác định các yếu tố chính của quy trình APR. Dữ liệu cũng được phân tích theo ba chiều rộng: quy trình đánh giá tổng thể, các công cụ và tài nguyên hỗ trợ và quá trình đánh giá từ các chuyên gia đồng nghiệp. Những thông tin này cung cấp cái nhìn sâu sắc về quy trình APR tại Hoa Kỳ và giúp rút ra bài học kinh nghiệm cho các trường đại học Việt Nam.

Nguồn: Pixabay.com

Việc so sánh quy trình APR của các trường đại học tại Hoa Kỳ với các yêu cầu và chính sách giáo dục tại Việt Nam cho thấy rằng,  các trường đại học Việt Nam cần thiết lập một quy trình APR rõ ràng và bài bản. Cụ thể, các trường đại học ở Việt Nam có thể áp dụng chu kì đánh giá 10 năm như các trường đại học tại Hoa Kỳ, nhưng cần chú trọng vào việc thu thập và phân tích dữ liệu một cách kịp thời và chính xác. Bên cạnh đó, các trường cần phải đào tạo đội ngũ giảng viên và các chuyên gia đồng nghiệp để đảm bảo quá trình đánh giá diễn ra khách quan và hiệu quả. Ngoài ra, nghiên cứu cũng đưa ra các khuyến nghị cho các trường đại học Việt Nam trong việc áp dụng quy trình APR. Việt Nam cần xây dựng các công cụ hỗ trợ APR, bao gồm các mẫu báo cáo tự đánh giá, nguồn lực tài chính cho các nhóm đánh giá và quy trình lựa chọn các chuyên gia đồng nghiệp. Việc này sẽ giúp đảm bảo tính khách quan và hiệu quả trong quy trình đánh giá chương trình học tại các trường đại học Việt Nam. Các trường đại học Việt Nam cũng cần phát triển một hệ thống dữ liệu hoàn chỉnh, bao gồm các chỉ số về sinh viên, giảng viên và kết quả học tập, để có thể đánh giá chính xác hiệu quả của các chương trình học.

Việt Nam cũng cần rút ra bài học từ kinh nghiệm của các trường đại học tại Hoa Kỳ trong việc sử dụng dữ liệu để đánh giá chương trình học. Việc thu thập và phân tích các chỉ số quan trọng như tỉ lệ tốt nghiệp, tỉ lệ việc làm sau tốt nghiệp và mức độ hài lòng của sinh viên sẽ giúp các trường có cái nhìn toàn diện về hiệu quả của các chương trình học, từ đó đưa ra những chiến lược cải thiện phù hợp và kịp thời. Bên cạnh đó, việc áp dụng các mô hình đánh giá chương trình học từ các quốc gia phát triển sẽ giúp Việt Nam xây dựng một hệ thống đánh giá toàn diện, phù hợp với yêu cầu phát triển của giáo dục đại học trong nước. Điều này không chỉ nâng cao chất lượng đào tạo mà còn gia tăng khả năng cạnh tranh của các trường đại học Việt Nam, giúp các cơ sở giáo dục vươn lên ngang tầm quốc tế trong khu vực và trên thế giới.

Việc áp dụng quy trình APR trong các trường đại học ở Việt Nam sẽ giúp các cơ sở giáo dục cải thiện chất lượng các chương trình học, đảm bảo đáp ứng nhu cầu xã hội và tiêu chuẩn quốc tế. Để quy trình này thực sự hiệu quả, các trường đại học Việt Nam cần chuẩn bị đầy đủ nguồn lực, đảm bảo sự tham gia của các bên liên quan và xây dựng một hệ thống hỗ trợ phù hợp với bối cảnh giáo dục trong nước. Điều này sẽ tạo ra một môi trường giáo dục bền vững, giúp các trường đại học Việt Nam tiếp tục phát triển và nâng cao chất lượng đào tạo trong tương lai.

 Khánh Linh lược dịch

Nguồn:

Pham, N. T. T., Nguyen, T. H. H., & Paton, V. O. (2024). Analysis of Academic Program Review from U.S. Higher Education Institutions: Implementation and Implications for Vietnamese HEIs. Vietnam Journal of Education, 8(2), 152-165. https://doi.org/10.52296/vje.2024.384