Các hệ thống đảm bảo chất lượng bên trong (IQA) tại các trường đại học Việt Nam: Đánh giá và đề xuất giải pháp

Phát triển hệ thống đảm bảo chất lượng bên trong (IQA) trong giáo dục đại học là một nhiệm vụ quan trọng nhằm cải thiện liên tục chất lượng đào tạo, nâng cao khả năng có việc làm của sinh viên và tối ưu hóa quản trị. IQA giúp cập nhật chương trình giảng dạy phù hợp với nhu cầu thị trường lao động, đảm bảo tính minh bạch trong quản lí và thúc đẩy nghiên cứu khoa học chất lượng. Đây là yếu tố then chốt để các trường đại học phát triển bền vững và nâng cao uy tín quốc tế. 

Nghiên cứu này tập trung vào việc sử dụng các công cụ IQA tại các trường đại học Việt Nam, khảo sát mức độ áp dụng của chúng trong các lĩnh vực hoạt động khác nhau, chẳng hạn như giảng dạy và học tập, khả năng có việc làm của sinh viên, nghiên cứu, quản trị và hợp tác quốc tế. Dựa trên mô hình của Martin và Parikh (2017), nghiên cứu khám phá cách mà 13 trường đại học ở Việt Nam đã áp dụng các công cụ IQA để giám sát và cải thiện chất lượng giáo dục của họ. Với đối tượng tham gia khảo sát bao gồm lãnh đạo trường, giảng viên và nhân viên quản lí chất lượng và hỗ trợ, công cụ khảo sát bao gồm bảng câu hỏi liên quan đến các công cụ IQA trong các lĩnh vực giảng dạy, học tập, nghiên cứu, khả năng có việc làm và quản trị. Dữ liệu được thu thập qua hình thức khảo sát trực tuyến và giấy, với tổng cộng 769 phản hồi từ các nhóm đối tượng tham gia. Các câu trả lời được mã hóa theo thang điểm 0-4 và phân tích tỉ lệ sử dụng các công cụ IQA. Ngoài ra, nghiên cứu cũng so sánh mức độ áp dụng các công cụ IQA giữa các trường, nhóm đối tượng và các lĩnh vực khảo sát để đưa ra các đánh giá và đề xuất cải thiện.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, các trường đại học Việt Nam chủ yếu sử dụng các công cụ phản hồi từ sinh viên, như đánh giá khóa học và khảo sát sự hài lòng để cải thiện giảng dạy và học tập. Tuy nhiên, những công cụ phức tạp hơn như đánh giá khối lượng công việc của sinh viên và tiến độ học tập ít được áp dụng. Các trường cũng sử dụng các công cụ IQA để giám sát dịch vụ sinh viên và thúc đẩy khả năng có việc làm, nhưng các công cụ đánh giá về quản trị, dịch vụ cộng đồng và hợp tác quốc tế lại ít được triển khai. Đặc biệt, các công cụ như đánh giá hiệu suất giảng viên qua đồng nghiệp và giám sát lớp học ít được sử dụng, trong khi đánh giá qua sinh viên lại phổ biến hơn. Ngoài ra, các trường cũng chú trọng đến việc cải thiện chương trình học thông qua đánh giá từ nhà tuyển dụng và sự tham gia của các chuyên gia trong việc phát triển chương trình đào tạo. Tuy nhiên, các công cụ để giám sát nghiên cứu và hợp tác quốc tế còn hạn chế, phản ánh sự cần thiết phải phát triển thêm các cơ chế IQA trong những lĩnh vực này.

Nguồn: Pixabay.com

Kết quả chỉ ra rằng, mặc dù các trường đại học Việt Nam đã có bước tiến trong việc triển khai các công cụ IQA cho giảng dạy, học tập và khả năng có việc làm, nhưng vẫn còn rất nhiều cơ hội để cải thiện, đặc biệt là trong các lĩnh vực như đánh giá hiệu suất giảng viên, giám sát chất lượng nghiên cứu và hợp tác quốc tế. Các trường cần phát triển các thực hành IQA toàn diện hơn để đảm bảo mọi khía cạnh của hoạt động đều đạt chuẩn quốc tế.

Ngoài ra, nghiên cứu đề xuất các trường cần tập trung vào việc tăng cường áp dụng các công cụ IQA đòi hỏi kĩ thuật cao hơn, chẳng hạn như khảo sát từ nhà tuyển dụng, nghiên cứu về cựu sinh viên và đánh giá đồng nghiệp, để nâng cao hiệu quả của hệ thống đảm bảo chất lượng. Mở rộng phạm vi các thực hành IQA sẽ giúp các trường xây dựng một văn hóa cải tiến liên tục, mang lại lợi ích cho cả sinh viên và giảng viên.

Nghiên cứu này cung cấp cái nhìn tổng quan về việc áp dụng IQA tại các trường đại học Việt Nam, chỉ ra sự phổ biến của IQA trong giảng dạy, tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế trong việc triển khai IQA ở các lĩnh vực nghiên cứu, quản trị và hợp tác quốc tế. Nghiên cứu cũng chỉ ra sự khác biệt giữa các trường về mức độ áp dụng IQA, đặc biệt giữa các trường công và tư cũng như giữa các trường lớn và nhỏ. Các đề xuất cải tiến trong nghiên cứu có giá trị thực tiễn cao, giúp các trường đại học có thể phát triển một hệ thống IQA toàn diện hơn, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội và thị trường lao động.

Khánh Linh lược dịch

Nguồn:

Ta, H. T. T., & Pham, H. T. (2024). Internal Quality Assurance (IQA) Tools and Processes Used by Vietnamese Universities: Implications for Continuous Improvement. Vietnam Journal of Education, 8(2), 138-151. https://doi.org/10.52296/vje.2024.391