Book review: “Những yếu tố ảnh hưởng đến năng suất nghiên cứu của giảng viên tại Việt Nam”

Trong bối cảnh giáo dục đại học ngày càng chú trọng đến xếp hạng và năng lực nghiên cứu, việc nâng cao năng suất nghiên cứu của giảng viên trở thành một nhiệm vụ cấp thiết đối với các trường đại học tại Việt Nam. Công bố khoa học không chỉ phản ánh chất lượng đào tạo mà còn góp phần khẳng định vị thế của một quốc gia trong nền tri thức toàn cầu. Tuy nhiên, giảng viên tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức trong quá trình thực hiện nghiên cứu khoa học.

Cuốn sách “Các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất nghiên cứu của giảng viên tại Việt Nam” của TS. Nguyễn Hữu Quý đã mang đến cái nhìn toàn diện về vấn đề này, cung cấp cơ sở dữ liệu thực tiễn cũng như đề xuất các giải pháp hữu ích nhằm nâng cao hiệu quả nghiên cứu trong hệ thống giáo dục đại học Việt Nam.

Những rào cản đối với hoạt động nghiên cứu khoa học

Từ nghiên cứu thực tiễn tại một trường đại học hàng đầu Việt Nam, TS. Nguyễn Hữu Quý đã chỉ ra một số rào cản chính đang cản trở động lực nghiên cứu của giảng viên. Một trong những vấn đề nổi bật là khối lượng giảng dạy quá tải khiến giảng viên không thể dành đủ thời gian cho các hoạt động nghiên cứu chuyên sâu. Bên cạnh đó, mức lương thấp, thiếu hội thảo khoa học chuyên sâu, hạn chế về tài nguyên nghiên cứu và quỹ tài trợ cũng là những yếu tố làm giảm sự tham gia của giảng viên vào nghiên cứu khoa học. Đặc biệt, chính sách nghiên cứu chưa thực sự hỗ trợ và môi trường học thuật chưa tạo điều kiện tối ưu cho các hoạt động nghiên cứu đã khiến nhiều giảng viên gặp khó khăn trong việc công bố các công trình khoa học có chất lượng.

Tác động của động lực đến hành vi nghiên cứu

Nghiên cứu chỉ ra rằng, mức độ động lực của giảng viên ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi nghiên cứu. Nếu giảng viên nhận được mức lương cao hơn, tham gia vào các nhóm nghiên cứu hoặc hướng dẫn nghiên cứu sinh thì họ có xu hướng gia tăng mức độ tham gia vào các hoạt động nghiên cứu. Cụ thể, TS. Nguyễn Hữu Quý đã xác định ba hành vi nghiên cứu chính chịu ảnh hưởng từ động lực, bao gồm: (1) Hợp tác nghiên cứu: chịu tác động từ động lực nội tại, động lực bên ngoài và động lực theo chuẩn mực; (2) Hướng dẫn học viên sau đại học: có liên hệ chặt chẽ với động lực bên ngoài và động lực theo chuẩn mực; (3) Số giờ nghiên cứu hàng tuần: chịu ảnh hưởng chủ yếu từ động lực theo chuẩn mực.

Năng suất nghiên cứu và các yếu tố ảnh hưởng

Một trong những phát hiện quan trọng của nghiên cứu là mối liên hệ giữa hành vi nghiên cứu và năng suất nghiên cứu. Theo đó, tổng số công bố khoa học của giảng viên có mối tương quan tích cực với hợp tác nghiên cứu, hướng dẫn học viên sau đại học và số giờ nghiên cứu hàng tuần. Đặc biệt, số lượng bài báo đăng trên các tạp chí quốc tế có bình duyệt chịu ảnh hưởng đáng kể từ việc giảng viên hướng dẫn nghiên cứu sinh và số giờ họ dành cho nghiên cứu mỗi tuần. Điều này cho thấy, để nâng cao năng suất nghiên cứu, các trường đại học cần khuyến khích hợp tác nghiên cứu, tạo điều kiện để giảng viên tham gia hướng dẫn học viên sau đại học và đảm bảo họ có đủ thời gian dành cho nghiên cứu khoa học.

Giải pháp nâng cao năng suất nghiên cứu

Từ những phân tích trên, TS. Nguyễn Hữu Quý đã đưa ra một số khuyến nghị quan trọng nhằm nâng cao năng suất nghiên cứu của giảng viên đại học tại Việt Nam: (1) Xây dựng chương trình phát triển chuyên môn nhằm nâng cao năng lực nghiên cứu cho giảng viên; (2) Tổ chức các chương trình hỗ trợ giảng viên trẻ giúp họ phát triển kĩ năng nghiên cứu và công bố quốc tế; (3) Tạo điều kiện thuận lợi để giảng viên theo học tiến sĩ; (4) Hỗ trợ giảng viên nữ tiếp cận cơ hội nghiên cứu và phát triển sự nghiệp; (5) Tăng cường hợp tác quốc tế giữa các trường đại học nhằm thúc đẩy nghiên cứu nói chung và nâng cao chất lượng và số lượng công bố khoa học nói riêng.

Nguồn: Pinterest.com

Có thể thấy, Cuốn sách “các yếu tố ảnh hưởng đến năng suất nghiên cứu của giảng viên tại Việt Nam” không chỉ mang đến một cái nhìn toàn diện về thực trạng nghiên cứu khoa học tại Việt Nam mà còn đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm cải thiện năng suất nghiên cứu của giảng viên. Cuốn sách của TS. Nguyễn Hữu Quý là một tài liệu giá trị đối với các nhà hoạch định chính sách, các học giả và những người làm trong lĩnh vực giáo dục đại học, góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền khoa học nước nhà trong bối cảnh hội nhập toàn cầu.

Khánh Linh lược dịch

Nguồn: Tran, L. (2024). Book Review: “Factors Influencing the Research Productivity of Academics in Vietnam” by Dr. Nguyen Huu Quy (University of Foreign Language Studies - The University of Danang). Vietnam Journal of Education, 8(3), 294–296. https://doi.org/10.52296/vje.2024.406