Tác động của chất lượng giảng dạy đối với mức độ gắn kết với nhiệm vụ học tập của sinh viên: Phân tích trường hợp Việt Nam

Sự gắn kết với nhiệm vụ học tập là một yếu tố cốt lõi quyết định hiệu quả tiếp thu kiến thức và khả năng phát triển tư duy của sinh viên. Mức độ tham gia vào các hoạt động học thuật phản ánh sự hứng thú, cam kết và chủ động của người học trong quá trình tiếp cận kiến thức. Tuy nhiên, trong hệ thống giáo dục đại học Việt Nam, mối liên hệ giữa chất lượng giảng dạy và mức độ gắn kết của sinh viên chưa được nghiên cứu một cách hệ thống, dẫn đến sự thiếu hụt những chiến lược can thiệp hiệu quả nhằm nâng cao động lực học tập.

Để làm rõ mối quan hệ này, nghiên cứu áp dụng bộ công cụ đánh giá Course Experience Questionnaire (CEQ) và Utrecht Work Engagement Scale (UWES), vốn được sử dụng rộng rãi trong các nghiên cứu giáo dục trên thế giới. Việc kiểm định độ phù hợp của các tiêu chí này tại Việt Nam giúp xác định mức độ ảnh hưởng của phương pháp giảng dạy, cách tổ chức lớp học và cách đánh giá kết quả học tập đối với sự tham gia của sinh viên.

Dữ liệu được thu thập từ 244 sinh viên và cựu sinh viên với độ tuổi trung bình là 41,8 tuổi, trong đó 68% là nữ. Phân tích nhân tố khẳng định (CFA) và mô hình hồi quy bội chỉ ra rằng CEQ với năm nhân tố có độ tin cậy cao hơn mô hình sáu nhân tố ban đầu. Đặc biệt, các yếu tố như phong cách giảng dạy, sự rõ ràng trong việc đặt mục tiêu và tiêu chuẩn học tập có tác động mạnh mẽ đến mức độ gắn kết với nhiệm vụ học tập. Các chỉ số như CFI, RMSEA và SRMR đều cho thấy mức độ phù hợp cao giữa mô hình và dữ liệu thực tế.

Những phát hiện từ nghiên cứu cho thấy, chất lượng giảng dạy có mối liên hệ mật thiết với mức độ hứng thú học tập của sinh viên. Những lớp học có phương pháp giảng dạy hiện đại, tập trung vào sự tương tác hai chiều và khuyến khích tư duy phản biện giúp sinh viên chủ động hơn trong việc tiếp thu kiến thức. Ngược lại, những lớp học có tính thụ động cao hoặc thiếu sự hỗ trợ từ giảng viên thường làm giảm động lực học tập của sinh viên, dẫn đến mức độ gắn kết thấp và hiệu quả học tập không đạt kỳ vọng. Ngoài ra, nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, các phương pháp đánh giá và lượng công việc yêu cầu trong khóa học đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì động lực học tập. Những hình thức kiểm tra và đánh giá linh hoạt, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành giúp sinh viên có cơ hội áp dụng kiến thức vào thực tế, từ đó gia tăng sự quan tâm và mức độ cam kết với quá trình học tập.

Tuy nhiên, việc áp dụng các bộ công cụ đánh giá từ quốc tế vào môi trường giáo dục Việt Nam cũng gặp phải những thách thức nhất định. Việc nội địa hóa các tiêu chí đo lường cần được thực hiện một cách thận trọng để đảm bảo tính phù hợp với điều kiện thực tế, đồng thời phản ánh đúng đặc điểm của hệ thống giáo dục trong nước. Ngoài ra, các yếu tố như độ tuổi, giới tính và bối cảnh xã hội cũng có ảnh hưởng đến cách sinh viên tiếp nhận phương pháp giảng dạy và mức độ gắn kết với nhiệm vụ học tập.

Dựa trên các phát hiện, bài viết đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy và cải thiện sự tham gia của sinh viên trong môi trường đại học. Trước hết, cần đổi mới phương pháp giảng dạy theo hướng tăng cường sự tương tác giữa giảng viên và sinh viên, khuyến khích học tập chủ động và tư duy phản biện. Bên cạnh đó, các trường đại học cần phát triển hệ thống đánh giá chất lượng giảng dạy một cách toàn diện, không chỉ dựa vào mức độ hài lòng của sinh viên mà còn phải đo lường tác động của giảng dạy đối với khả năng tiếp thu và áp dụng kiến thức.

Những kết quả từ nghiên cứu này không chỉ cung cấp cơ sở khoa học để nâng cao hiểu biết về mối quan hệ giữa chất lượng giảng dạy và gắn kết học tập mà còn hỗ trợ các nhà quản lý giáo dục trong việc xây dựng các chiến lược cải tiến giảng dạy hiệu quả hơn. Trong tương lai, cần có thêm các nghiên cứu quy mô lớn hơn để kiểm chứng các kết luận này trên phạm vi rộng hơn, đồng thời tích hợp thêm yếu tố công nghệ giáo dục nhằm tối ưu hóa trải nghiệm học tập cho sinh viên trong thời đại số.

Vân An lược dịch

Nguồn:

Nguyen, T. D. (2024). Examining the Impact of University Teaching Quality on Learning Engagement: A Cross-sectional Study in Vietnam. Vietnam Journal of Education, 8(2), 102–111. https://doi.org/10.52296/vje.2024.378