Đẩy mạnh phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông

Công tác giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng học sinh có vai trò quan trọng, là một hoạt động không thể thiếu ở các trường phổ thông nhằm giúp học sinh nâng cao sự hiểu biết để định hướng chọn ngành, chọn nghề phù hợp. Vừa qua, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã ký Quyết định số 525/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 29-CT/TW ngày 5/01/2024 của Bộ Chính trị về công tác phổ cập giáo dục, giáo dục bắt buộc, xóa mù chữ cho người lớn và đẩy mạnh phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông đến năm 2030. Kế hoạch đặt ra mục tiêu phấn đấu hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo: tỷ lệ huy động trẻ đến trường đạt 38% trẻ em trong độ tuổi nhà trẻ và 97% trẻ em trong độ tuổi mẫu giáo; phấn đấu có 99,5% trẻ em mầm non đến trường được học 2 buổi/ngày; phấn đấu tỷ lệ trường mầm non dân lập, tư thục đạt 30%, số trẻ em theo học tại các cơ sở giáo dục mầm non dân lập, tư thục đạt 35%... Đối với giáo dục phổ thông, Kế hoạch đặt ra mục tiêu tỷ lệ đi học đúng độ tuổi cấp tiểu học đạt 99,5%, cấp trung học cơ sở đạt 97%; tỷ lệ hoàn thành cấp tiểu học đúng độ tuổi đạt 99,7%, trung học cơ sở đạt 99% và hoàn thành cấp trung học phổ thông đạt 95%; tỷ lệ chuyển cấp từ tiểu học lên trung học cơ sở đạt 99,5%, từ trung học cơ sở lên trung học phổ thông và các trình độ khác đạt 95%; 100% học sinh tiểu học được học 2 buổi/ngày. Ngoài ra, về giáo dục nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên phấn đấu tỷ lệ người biết chữ mức độ 1 trong độ tuổi từ 15 - 60 đạt 99,1%, trong đó tỷ lệ người biết chữ mức độ 1 trong độ tuổi từ 15 - 60 ở vùng đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số đạt 98,8%. Có 90% các tỉnh đạt chuẩn xóa mù chữ mức độ 2. Để đạt được những mục tiêu trên, Kế hoạch đưa ra 4 nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm. Trong đó, để đổi mới, nâng cao chất lượng phổ cập giáo dục, giáo dục bắt buộc, xóa mù chữ cho người lớn và đẩy mạnh phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tiếp tục chỉ đạo việc tổ chức sắp xếp, đổi mới căn bản mạng lưới các cơ sở đào tạo giáo viên gắn với quy hoạch nhân lực giáo dục địa phương, vùng, miền.

Học sinh trung học cơ sở tham quan trường nghề (Nguồn: hungvuongtech.edu.vn)

Nhiều năm nay, giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng cho học sinh vẫn luôn được Bộ GDĐT chú trọng. Tuy nhiên, Bộ GDĐT cũng nhận định trên thực tế công tác này vẫn phải được làm tốt hơn để không lãng phí nguồn nhân lực của đất nước. Theo số liệu từ Bộ GDĐT, năm học 2023 – 2024 có khoảng 74,5% học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở (THCS) vào học trung học phổ thông (THPT). Còn lại khoảng 25,5% học sinh tốt nghiệp THCS theo học tại các trung tâm giáo dục thường xuyên và các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Trong khi đó Đề án 552 (ngày 14/5/2018) về Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018 – 2025 của Chính phủ đặt mục tiêu phấn đấu ít nhất 40% học sinh tốt nghiệp THCS tiếp tục học tập tại các cơ sở giáo dục nghề nghiệp đào tạo trình độ sơ cấp, trung cấp; đối với địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn đạt ít nhất 30%. Như vậy, trên thực tế tỷ lệ học sinh sau tốt nghiệp THCS tham gia học nghề vẫn chưa đáng kể.

Quyết định số 525/QĐ-TTg tiếp tục nhấn mạnh cần đẩy mạnh phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông phù hợp với năng lực, nguyện vọng, hoàn cảnh cụ thể của cá nhân, giúp cho người học có kiến thức về nghề nghiệp, khả năng lựa chọn nghề nghiệp; tạo điều kiện cho người trong độ tuổi lao động có thể tự tạo việc làm hoặc chuyển đổi nghề nghiệp thích ứng với những thay đổi của xã hội. Việc đẩy mạnh phổ cập giáo dục, giáo dục hướng nghiệp và phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông không chỉ giúp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực mà còn góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững.

Hà Giang

Tài liệu tham khảo:

Chính phủ (2025): Quyết định số 525/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 29-CT/TW ngày 05 tháng 01 năm 2024 của Bộ Chính trị về công tác phổ cập giáo dục, giáo dục bắt buộc, xóa mù chữ cho người lớn và đẩy mạnh phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông đến năm 2030. https://vanban.chinhphu.vn/?pageid=27160&docid=213072

Chính phủ (2018): Quyết định số 522/QĐ-TTg về việc Phê duyệt Đề án "Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018 - 2025". https://vanban.chinhphu.vn/default.aspx?pageid=27160&docid=193710