Mở rộng đối tượng hỗ trợ đối với giáo dục vùng khó khăn

Những năm qua, Nhà nước đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ phát triển giáo dục cho người dân tộc thiểu số và các vùng khó khăn. Các chính sách này áp dụng cho các bậc giáo dục từ mầm non, giáo dục phổ thông, đến dự bị đại học, đại học, dạy nghề. Cụ thể, ngành Giáo dục đã thực hiện việc miễn, giảm học phí, cấp học bổng và các chính sách hỗ trợ khác nhằm tạo điều kiện cho đại bộ phận con em các gia đình nghèo, diện chính sách được học tập, trước hết ở các cấp học phổ cập giáo dục. Về quy mô, mạng lưới trường lớp, chất lượng giáo dục các cấp học từ mầm non tới tiểu học, trung học ở vùng dân tộc thiểu số, miền núi tiếp tục được giữ vững và nâng cao. Hệ thống trường phổ thông dân tộc nội trú, phổ thông dân tộc bán trú và các cơ sở giáo dục vùng dân tộc thiểu số được duy trì, phát triển và được tăng cường các điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học. Chế độ chính sách với nhà giáo, cán bộ quản lý, người học và cơ sở giáo dục ở vùng dân tộc thiểu số tiếp tục được hoàn thiện và triển khai có hiệu quả góp phần nâng cao tỷ lệ học sinh dân tộc thiểu số đi học, nâng cao chất lượng dạy và học vùng dân tộc thiểu số. Công tác bồi dưỡng giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục được tăng cường và bảo đảm chất lượng. Phong trào xã hội hóa giáo dục phát triển khá tốt ở nhiều địa phương... Nhờ chủ trương, đường lối, chính sách đúng đắn của Đảng và Nhà nước về phát triển công bằng giáo dục, từ đó khoảng cách chênh lệch về cơ hội học tập giữa các vùng, miền, thành thị, nông thôn và các nhóm dân tộc, nhóm thu nhập thấp được cải thiện. Ngày càng có nhiều con em gia đình nghèo vùng dân tộc thiểu số được tiếp cận với giáo dục ở các bậc học cao hơn.

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, một số quy định đã bộc lộ bất cập, chưa phù hợp với tình hình thực tế và cần được điều chỉnh. Nghị định số 66/2025/NĐ-CP được ban hành để thay thế Nghị định số 116/2016/NĐ-CP ngày 18/7/2016 về quy định chính sách hỗ trợ học sinh và trường phổ thông ở xã, thôn đặc biệt khó khăn và Thông tư liên tịch số 109/2009/TTLT/BTC-BGDĐT ngày 29/5/2009 của Bộ Tài chính và Bộ Giáo dục và Đào tạo về hướng dẫn một số chế độ tài chính đối với học sinh các trường phổ thông dân tộc nội trú và các trường dự bị đại học dân tộc.

Theo đó, Nghị định 66 đã mở rộng đối tượng hỗ trợ, bổ sung thêm các nhóm học sinh được hưởng chế độ hỗ trợ, áp dụng cho trẻ em nhà trẻ, học sinh bán trú, học viên bán trú tại các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông và giáo dục thường xuyên. Ngoài ra, các cơ sở giáo dục có tổ chức ăn, ở tập trung hoặc thực hiện nhiệm vụ giáo dục học sinh dân tộc nội trú cũng được hưởng chính sách. Về mức hỗ trợ, Học sinh bán trú và học viên bán trú được hỗ trợ tiền ăn lên đến 936.000 đồng/tháng, tăng so với các chính sách trước đây. Hỗ trợ tiền nhà ở cho học sinh tự túc chỗ ở là 360.000 đồng/tháng, áp dụng trong 9 tháng/năm học. Học sinh bán trú lớp 1 là người dân tộc thiểu số có học tiếng Việt trước khi vào học chương trình lớp 1 thì được hưởng thêm 01 tháng các chính sách quy định trên. Mức trợ cấp cao hơn sẽ đảm bảo điều kiện học tập và sinh hoạt tốt hơn cho học sinh được hưởng chính sách. Nghị định 66/2025/NĐ-CP cho phép các trường phổ thông dân tộc nội trú và các trường dự bị đại học dân tộc linh hoạt trong việc sử dụng kinh phí hỗ trợ, phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương. Trong khi đó, Thông tư 109 trước đây quy định số tiền cụ thể về một số khoản chi. Điều này gây khó khăn trong việc triển khai. Với quy định mới, các trường có thể chủ động hơn trong việc nâng cao chất lượng giáo dục và chăm lo tốt hơn cho học sinh. Một trong những hạn chế của Nghị định 116/2016/NĐ-CP và Thông tư liên tịch 109 là chưa có quy định cụ thể về nguồn kinh phí, dẫn đến khó khăn trong quá trình triển khai. Nghị định 66/2025/NĐ-CP đã quy định rõ nguồn kinh phí từ ngân sách nhà nước, đồng thời khuyến khích sự tham gia của các tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp nhằm huy động thêm nguồn lực xã hội cho giáo dục. Việc huy động nhiều nguồn lực khác nhau cũng phù hợp với xu hướng hợp tác công - tư trong phát triển giáo dục hiện đại.

Trong bối cảnh giáo dục đang hướng tới đổi mới và hội nhập quốc tế, việc hỗ trợ học sinh vùng khó đóng vai trò quan trọng trong việc giảm bất bình đẳng giáo dục và tạo nền tảng vững chắc để phát triển nhân lực. Ngoài ra, Nghị định này cũng góp phần thực hiện các mục tiêu của Chiến lược phát triển giáo dục đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong Quyết định số 1705/QĐ-TTg ngày 31/12/2024, đặc biệt là mục tiêu thực hiện công bằng và bình đẳng trong cơ hội tiếp cận giáo dục có chất lượng đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân, nhất là của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, vùng bãi ngang, ven biển, hải đảo, khu đô thị đông dân cư, khu công nghiệp, khu chế xuất và các các đối tượng là trẻ mồ côi, trẻ em không nơi nương tựa, người khuyết tật, người thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, phụ nữ và trẻ em gái, những đối tượng yếu thế khác.

Nghị định 66/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 01/5/2025 và là cơ sở quan trọng để các địa phương triển khai chính sách hỗ trợ học sinh một cách hiệu quả hơn, đồng thời thúc đẩy chiến lược giáo dục toàn diện và bền vững.

Hà Giang

Tài liệu tham khảo:

Chính phủ (2025): Nghị định 66/2025/NĐ-CP Quy định chính sách cho trẻ em nhà trẻ, học sinh, học viên ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo và cơ sở giáo dục có trẻ em nhà trẻ, học sinh hưởng chính sách. https://datafiles.chinhphu.vn/cpp/files/vbpq/2025/3/66-nd-2025.signed.pdf